Triệu Chứng Rối Loạn Lo Âu Xã Hội
Rối loạn lo âu xã hội khiến bạn cảm thấy sợ, né tránh đời sống, các mối quan hệ. Lâu dần, bạn trở nên thu hẹp và có thể đánh mất đi các cơ hội trong cuộc sống. Đây là một dạng rối loạn tâm thần mạn tính. Vậy, rối loạn lo âu xã hội: khi nào cần gặp bác sĩ?
1. Rối loạn lo âu xã hội là gì?
Rối loạn lo âu xã hội là một dạng rối loạn tâm thần mãn tính. Hay còn gọi là chứng sợ hãi xã hội. Đó là cảm giác bối rối, rụt rè, sợ hãi khi đối diện người khác, khi chuyện trò cùng người lạ. Mọi hoạt động tương tác của bạn đều gây ra lo lắng, xấu hổ bởi bạn cảm thấy sợ người khác quan sát hoặc đánh giá tiêu cực về bạn.
Việc học cách đương đầu thông qua các liệu pháp tâm lý, dùng thuốc, có thể làm bạn tự tin hơn và cải thiện được khả năng tương tác của bạn với những người xung quanh.
2. Nguyên nhân gây rối loạn lo âu xã hội
Theo các nghiên cứu đã chỉ ra, rối loạn lo âu được gây ra bởi sự kết hợp của các yếu tố môi trường và di truyền. Cụ thể:
Những trải nghiệm tổn thương thời thơ ấu
Những tổn thương mà thời thơ ấu bạn đã trải qua có thể gây ám ảnh và sang chấn tâm lý đến tận sau này, chúng cũng có thể góp phần vào chứng rối loạn lo âu xã hội. Đó là tổn thương khi bị lạm dụng tình dục, bị bắt nạt, mâu thuẫn gia đình,…
Những bất thường về thể chất
Sự mất cân bằng serotonin có thể góp phần gây nên triệu chứng này. Serotonin là một chất hóa học trong não giúp điều chỉnh tâm trạng. Một hạch hạnh nhân hoạt động quá mức (một cấu trúc trong não kiểm soát phản ứng sợ hãi và cảm giác hoặc suy nghĩ lo lắng) cũng có thể gây ra những rối loạn này.
Những bất thường trong cấu trúc sinh học
Các nhà nghiên cứu không chắc chắn liệu triệu chứng này có thật sự liên quan đến yếu tố di truyền hay không. Nhưng một khi bố mẹ mắc phải rối loạn lo âu xã hội thì trẻ em cũng có thể học hành vi này từ bố mẹ. Trẻ em cũng phát triển các rối loạn lo âu xã hội do được nuôi dưỡng trong môi trường kiểm soát hoặc bảo vệ quá mức.
3. Các triệu chứng của rối loạn lo âu xã hội
Các triệu chứng về cảm xúc và hành vi
Các dấu hiệu triệu chứng về cảm xúc hành vi của lo âu xã hội bao gồm:
+ Sợ hãi những tình huống mà bạn có thể bị đánh giá tiêu cực.
+ Lo lắng về việc cảm thấy xấu hổ, hổ thẹn của bản thân.
+ Sợ giao tiếp, nói chuyện với người lạ.
+ Sợ các triệu chứng cơ thể mà có thể gây cho bạn xấu hổ: ví dụ đổ mồ hôi, đỏ mặt, run tay, run giọng nói.
+ Tránh làm hoặc nói trước người khác để tránh cảm giác xấu hổ.
+ Tránh những tình huống mà bạn là trung tâm của sự chú ý.
+ Lo lắng khi tham gia các hoạt động, sự kiện mà mình sợ.
+ Lo lắng sợ hãi trong các tình huống giao tiếp xã hội.
+ Sau mỗi lần tương tác xã hội, bạn thường phân tích suy ngẫm lại những điều mình cho là sai trong quá trình giao tiếp vừa rồi.
+ Lo nghĩ về những hệ quả xấu có thể xảy ra khi mình tham gia giao tiếp xã hội.
+ Ở trẻ em, lo âu thể hiện trong quá trình tương tác với người lớn, với bạn đồng trang lứa, thể hiện bằng khóc, hờn dỗi, nép vào cha mẹ và không nói trong các tình huống giao tiếp.
Một dạng của lo âu xã hội là lo âu xã hội dạng thể hiện, tức là chỉ xuất hiện khi cá nhân phải thể hiện trước mặt người khác, ví dụ nói trước đám đông, tuy nhiên không lo âu trong các tình huống xã hội thông thường khác.
Các triệu chứng cơ thể
+ Đỏ mặt
+ Tim đập nhanh
+ Run
+ Vã mồ hôi
+ Khó chịu trong bụng, buồn nôn
+ Thở hụt hơi
+ Chóng mặt
+ Cảm thấy đầu óc trống rỗng
+ Căng cơ
+ Tránh né các tình huống xã hội
Cá nhân có rối loạn lo âu xã hội thường tránh né các tình huống xã hội như:
+ Tương tác với người lạ, hoặc người không thân thiết lắm
+ Tham dự các bữa tiệc, các sự kiện đông người
+ Đi học, đi làm
+ Bắt chuyện
+ Giao tiếp mắt
+ Hẹn hò
+ Vào phòng mà những người khác đã ngồi sẵn
+ Trả lại đồ khi đã mua ở cửa hàng
+ Ăn uống trước mặt người khác
+ Sử dụng nhà vệ sinh công cộng
Triệu chứng của rối loạn lo âu xã hội có thể thay đổi theo thời gian, và sẽ nặng lên khi bạn phải đương đầu với căng thẳng, thay đổi. Mặc dù việc tránh né các tình huống xã hội có thể làm bạn bớt lo âu, tuy nhiên chỉ được thời gian ngắn, và hiện tượng lo âu của bạn sẽ tiếp tục còn nếu không tìm kiếm sự điều trị.
4. Khi nào nên đi thăm khám bác sĩ?
Sẽ có triển vọng đối với những người mắc chứng lo âu xã hội khi điều trị đúng cách. Trị liệu, thay đổi lối sống và dùng thuốc có thể giúp nhiều người đối phó với lo âu và hoạt động hiệu quả khi ở trong các tình huống xã hội.
Mặc dù có thể mất vài tuần hoặc vài tháng, liệu pháp tâm lý hoặc thuốc có thể giúp bạn bắt đầu cảm thấy bình tĩnh hơn và tự tin hơn trong các tình huống xã hội. Ngoài ra, bạn có thể kiểm soát nỗi sợ của mình bằng cách:
+ Nhận biết các yếu tố kích hoạt khiến bạn bắt đầu cảm thấy lo lắng hoặc mất kiểm soát.
+ Luyện tập thư giãn và kỹ năng thở
+ Uống thuốc theo đúng chỉ dẫn của bác sỹ.
Bạn nên đến bác sĩ chuyên khoa tâm thần nếu như bạn sợ, tránh né các tình huống xã hội thông thường vì những tình huống đó gây xấu hổ, lo âu, hoảng sợ.
Xem thêm:
Thiếu vitamin D làm tăng 3,3 lần nguy cơ mắc covid 19
Cảnh báo tác hại tiềm ẩn khi thừa acid folic